EUSKAL TELEBISTA, EL ABURRIMIENTO TENIA UN PRECIO

Son las 7,35 de la tarde del jueves 25 de junio de 2015. Faltan veinte minutos para el empiece el informativo "Gaur egun" y el panorama que me encuentro en los cuatro canales de ETB es deprimente y desolador. En ETB2 están emitiendo "Lucha de poder", un western de serie B del año 1956. En ETB3 hay dibujos animados y en ETB1 y ETB4 repiten dos viejos programas, uno a mayor gloria de un dirigente calvo del PNV y el otro es "Mas humor", donde varios cómicos cuentan chistes sobre "conductores borrachos" y "mariquitas". Al parecer, esto es lo mejor que puede ofrecer la televisión publica vasca a pesar de contar con un presupuesto de más de 100 millones de euros anuales. Esta clase de programación ya daría vergüenza ajena en los años 90, pero, ahora, en pleno siglo XXI, simplemente produce estupor y asquete.

Lo peor de toda esta dejadez, de este olor a rancio en la forma de dirigir Euskal Telebista, es que los buenos programas de la cadena (que los hay) también acaban siendo salpicados por las continuas bajadas de audiencias. Profesionales de nivel, como la gran Olatz Simon, que se ha recorrido medio planeta como corresponsal, o gente con chispa que transmiten bien, como Zigor Iturrieta o Nerea Alias, no se merecen que pase todo esto a su alrededor. Ni tampoco los espectadores, ni los contribuyentes vascos quienes, con sus impuestos, pagan hasta el patético papel de water que gastan cada día los (ir)responsables de programación de ETB. Ya, ni siquiera, se molestan en rebuscar buenos programas en el enorme archivo de la cadena. ¿Para qué?

Por ejemplo, no hay ni rastro de alguno de los dos mil programas de "Forum" que dejó grabados el señor David Barbero antes que lo "prejubilaran" de ETB. El tipo realizó entrevistas con mucho fundamento a todo tipo de personas interesantes que pasaron por su plato. Pero, como dicen algunos, es lo que hay.. Si hoy quieres una tele de calidad, jodete, paga y abonate a Euskaltel. Supongo que ahí está la clave (negocio) del todo el dilema (estafa) jeltzale.

EiTB OR NOT EiTB... HOR DAGO KOXKA!

"Herri batek bere izaerari eutsi nahi badio, bere baitatik garatutako kultura indartsua behar du. Euskaratik eta euskaraz egindako kultura indartzea ezinbestekoa da, eta horretan buru belarri ari da euskal kultur industria. Etorkizunera begira ere, orain arte bezala, ekimena hartu eta garai berrietara egokitzeko berebiziko ahalegina egiten ari da sektorea. Bide horretan jarraitu behar da, garrantzitsua da euskal gizarteak eta instituzioek kultura estrategikotzat har dezaten. Kultur inbertsioa, herri inbertsioa da". (Elkar aldizkaria, 2015 uda)

19 pertsona osatzen dute euskal telebista publikoaren administrazio kontseilua . Hoietako 15 politikariak dira, edota alderdiek behatzaren puntaz aukeratuak. Auskalo zertan ariko diren heuren bilera luzeetan, baina gauza segurua da, ETB programazioa ikusiz (eta jasanez), "Kultur inbertsioa, herri inbertsioa da" lema ez dela prioritate bat. Bestela, ulergaitza izango zen "Sautrela", espreski literaraturari eskeinitako saio bakarra, 30 minutu eskas irautea. Hau da, iganderoko mezari eskeintzen zaion tartearen erdia. Eta zer esan "ETB kultura" saioari buruz, kultura eta euskal kulturari, bereziki, eskainitako telesaio bakarra. 30 minutu irauten du bakar barkarrik, egun eta ordutegi desberdinetan errepikatuz ondoren. Adibidez, ostegunetan, gaueko ordubatean, ETB kateko "time prime" berezian agertzen ohi da, jajaja...  

EUSKAL TELEBISTAREN PROGRAMAZIO ARAZOAK

ETB ez dauka oso programazio finkorik. Arazo hau, ETB1 kanalaren kasuan, oso larria da. Teorian euskal telebistaren erreferentziazko kanala izan arren, ETB1 egitura birmoldatzen dute programatzaileek ia sei hilabetero. Gainera, espainiar telebista pribatuei konpetentzia egiteko obsesio ero bat erakusten dute. Beti galtzaile suertatu arren, saiatzen dira etengabe formatu berdinak kopiatzen. Gainera, ETB programazioa zuzentzen dutenek bere buruari konpetentzia egiteko joera dute. Ordutegi berdinean formatu berdineko saioak agertzen bait dira, parez pare, ETB1 eta ETB2 kateetan. Gainera, zenbat eta kalitate onekoak suertatu, azkenean, ordutegi kaxkarrenean amaitzen dute kokaturik, hortxe dago "Breaking Bad" telesailaren kasu sinestezina... igandeetan, gaueko ordubiak aldera!!

Munduko telebista euskaldun bakarra izan arren, ez dirudi euskera denik ETB kateko ardatza eta funtsa. Altxor kultural paregabe honi etekina nola atera asmatu gabe, ETB2 programazio erdalduna berrindartzen dute. Dudarik gabe, gure telebista publikoa jasaten ari den ikuslegoaren beherakadaren oinarria identitate propio baten faltan datza. Azken finean, ez al da euskara munduko beste telebistatik bereizten duena ba?

ETB kateko buruek euskal kultura anitzari bizkarra emanez bizi dira. Euskal Herriko arte modernoa, zinema, musika, antzerkia, literatura, komikigintza, diseñua, moda edota interneteko mobida bitxiak ez omen dira existitzen. Duela hogei urteko "Honatx komikigilerik haundienak" bezalako miraririk ez bilatu gaurko lau kateen programazioan. Ezta "Popazoro", "Ikilimilikiliklip", "Eklipsea", "Katu Kale" edota "Euskadi gaztea" bezalako musika saiorik ere. ETB kateko ikuslego tradizionala honetaz jabetu egin da eta beste lekuetan dabil azken denboraldian, telebista kate berrietan edota internet itsaso zabalean... Kostata bueltatuko dira ETB kateko hondartza bakartietara. 

EiTB, GAZTEA?

Kuriosoa da nola, azken 15 urte hauetan, ez den batere aldatu ETB arduradunen ikusmira euskal gazte ikuslearekiko. 2000. urtean, espainiar kate pribatu batek (Telecinco) telesail bat eskeintzen zuen, "Al salir de clase" izenekoa. 25 urte inguruko aktore eta aktoresak ziren, ikastetxe bateko nerameak irudikatzen era berezi batean. ETB arduradunek, enbidiaz edo, euskarazko kopia bat egitea erabaki zuen, gaur egun egiten duten antzera. Kasting mediatiko bat egin (ta grabatu) ondoren, "Hasiberriak" telesaila ekoiztu eta bi denboraldi egon zen antenan ETB1 katean. Anette, Elene, Teresa eta bere lagunen desbenturak oroitzapen mordoak erakartzen didate gogora oraindik ere. Baina, egia esateko, %90 onanismotik hurbil kokatzen dira eta ez telesailaren formatuan, bere esaldietan edota bere "trama" liluragarrienetan (ene, sagu erradiaktibo haren istorioa hura), jajaja...

http://elpais.com/diario/2001/01/22/paisvasco/980196030_850215.html

2015. urtean, ETB kateko arduradunek bi kate ezezik, lau kate dituzte bete beharrezkoa. Eta aditz egokia "bete" da, izan ere, ETB programazioaren 1/3 bat baino gehio, telezaborra ("Musika gau jazz"), erreienua ("Kamara ezkutua") edota errepikapenak (pilota partiduak gaueko hiru t´erditan) bait da. Zoritxarrez, telebista publikoa mantentzen duten euskal zergadun guztientzat. Gaur egun, "Al salir de clase" ez da produkzio modeloa, orain espainiar kate pribatu bereko "Mujeres, hombres y viceversa" saioa da. Kopia berri bat egin dute, "Gu ta gutarrak". Hori bai, kopia gazteago bat, euskalduna ta asexuala (Euskal Herriko gurasoek ez dezatela ikararik hartu etxean). Saio berriko langileak ofizioa badutela erakutsi dute, arrakasta dotorea lortu dutelako, ETB1 audientzi eroriak jasoz... Zenbat iraungo du gainbehera hau? Zenbat oroitzapen duin izango ditugu 20 urte barru? Existituko al da ETB?

Hala ere, kuriosoa (ta ikaragarria) da nola, duela 15 urte, aktore multzo batetik sortutako gazte "dinamiko" guzti haiek, gaur egun errealitatetik sortzen ari diren. Gaurko telebistaren merkatuko arau geldiezinak dira, dena gero eta merkeago, gero eta merkeago, etengabe, etengabe... Jada, ez dago Harkaitz Cano bezalako idazlerik edota gidoilari famaturik ordaindu beharrik, ez dira dekoratu edo atrezzo bereziak sortu behar, ezta intepretazio irakaslerik bilatu. Planoak eta tramak plato berean sortzen dira, "gutarrak" gure gazteriaren ispilu garbia direlako ETB pantailan... Edo ez? 

Gora gazte euskaldun, sano eta ilerik gabekoak!!

Jo ta ke, depilazio osoa lortu arte!!

RUPER ORDORIKA, BIHOTZERREAK (1985)

Duela 30 urte, 1985. urtean, Ruper Ordorika euskal kantariak "Bihotzerreak" disko magikoa kaleratu zuen. Ez da bere diskorik salduena, seguruenik, ezta agiann entzun errezena, baina jarraitzaile gehiago erakarri zituen Rock Radikal Vascoren unerik indartsu eta punkienean. Disko honen azala bitxia Jose Ordorikak, bere anaia, disenatu zuen eta, barruko bederatzi kantak bezala, zenbat eta gehiago ikusi, gero eta politagoa suertatzen da, jajaja... "Hautsi da anphora" (1980), bere lehen disko dotorea grabatzeko, Ruperrek Bernardo Atxaga idazlearen "Etiopia" (1978) liburutik hartutako poemez baliatu zen. Baita bere bigarren diskoan ere, "Ni ez naiz Noruegako errege" (1983), Joxemari Iturralde eta Joseba Sarrionandiaren obrekin batera (azken honek, kartzelan zegoela idatzi zuen "Galtzetan gordetzeko koblak" kantua).

Honela, musika mundun jarraitzeko zalantza ilun batzuk uxatu ostean eta, denboraldi batez, Londres hirian bizi ondoren, Ruper Ordorika pop bide berri bat hartzea erabaki zuen 1985. urtean. Formaz eta interpretazioaz arduratu zen bere hirugarren lanean, "Bihotzerreak" disko bikainean. Kike Arzamendi (pianoa), Pedro Bartra (ahotsak), Alberto De la Casa (baxua), Nando De la Casa (bateria), Jean Marie Ekai (kitarra), Thierry Farrugia (saxofoia), Bixente Martinez (kitarra akustikoa), Pedro Oses (gitarra) eta Josu Zabala (trikitixa) musikariak ondoan zituela, Ruperrek bere lan berezi eta intimo bat ekoiztu zuen. Disko hontako hitz guztiak berak idatzitakoak dira, Atxagaren mundu poetikotik aldenduz era nabarian. 

Diskoa "Hamabostean behin" kantu pop biziarekin hasten bada ere, ondoren, doinuak moteltzen dira. Aurreikusi gabe, era magiko batean, ingurumen sonoro berri batean murgiltzen dira poliki. Letra nahiko poetikoak dira, baina badute pop musikaren xarma hori. Bitxiak dira, baina baita ere erakargarriak. Ulergaitzak dira batzutan, baina den dena transmititzen dute ere. 35 urteko ibilbide musikal luze baten baten puntu gorena da "Bihotzerreak" lana. Behin ta berriz aldarrikatu behar den diskoa. Ez bait da batere zaharkitu. Pattar ona bezala, zerbait magikoa badauka...

 BIHOTZERREAK (1985)

1.  Hamabostean behin

2.  Erruduna

3.  Amiñi bat

4.  Antzinako lekuetan

5.  Egunak argi, gauak ilun

6.  Berreziketaren zailtasunari buruz

7.  Lagunarena

8.  Etsaia besteak dira

9.  Ez zait atsegina (Nire bihotz ttikia) 

NOTA.. Gogoratzen dut "Bihotzerreak" diskoa lehen aldiz entzun nuen egunaz, 1996. urteko Aste Santuan izan zen. Zinta kasete originala erosi nuen, 1500 pezetatan. Oraindik etxean gordetzen dut!! 

O´BOYS (INTEGRAL)

Lo leí ayer y es un comic cojonudo. Es la historia de un chavalín, llamado Finn, que se escapa de su casa para recorre el sur de los Estados Unidos durante la Gran Depresión de los años 30. Por el camino, Finn conocerá a un negro que aspira a ser el mejor músico de blues de todo el delta del Mississippi. Ambos viviran aventuras de todo tipo, divertidas o peligrosas, como vagabundos del ferrocarril...  Gran homenaje a la literatura de Mark Twain ("Huckleberry Finn") o Jack London. Los dibujos son excelentes, muy detallistas, y el ritmo no decae. Hay giros sorpresa, suspense, peleas y algo de critica social. Muy recomendable.

EiTB, UDAKO PROGRAMAZIOA

Aurreko ostegunean, Tania de Sousa euskal musikaria gonbidatua izan zen espainiar La2 telebista kateko "Los conciertos de Radio 3" saiora. 30 minutuz aritu zen, zuzen zuzenean. Ordu berean, gure euskal telebistako kau kateetan hauxe zegoen hautagai, kamara ezkutuzko saio bat zegoen ikusgai (ETB 1), pilota partidu baten errepikapen bat (ETB 4), "Teknopolis" saioaren errepikapena (ETB 2) edota marrazki bizidunak (ETB 3). 

Hurrengo egunean, ostiralean, ETB arduradunek aurtengo udako programazio berezia aurkeztu zuten prentsaurreko batean. Laburbilduz, ETB 1 katean kirol emanaldiak izango dira nagusiki, trainerak, txirrindularitza, pilota, futbola (aurredenboraldia) edota boxeo izarrak, hori bai, azken hau gaueko ordu txikietan, ez dezala euskal boxeozaleen kopuru gora egin inolaz ere. Berriz, ETB 2 katean, entretenimendu saioak izango dira uda osoan, "famosos en la playa", "famosos en el camping" edota "famosos cocinando" sasiformularen atzetik. Agian, "famosos jugando al mus" edo "famosos en el urologo" bezalako ideiak hurrengo kurtsorako gorde dituzte, jajaja... 

Honela, 100 miloi euroko aurrekontua duen euskal telebista publikoan, non ote dago kultura? Are gehiago, non dago euskal kultura?  Udako tenperatura beroek oztopatzen ote diete ETB arduradunei liburuak edo komikiak irakurtzea? Guztiak gorrak al dira ala, tortura bezala, euskal musika ez da existitzen? "Gezurrezko ohitura, kultura... ez da existitzen ta kitto, txikito. Borreroak baditu milaka aurpegi!!" 

Badirudi, aurrerantzean, Tania de Sousa bezalako artisten bideoklip bat ikusteko ere, sikiera, auzokokide baten WIFI motelean izan beharko dela. Bestela jai... Ta ez galdetu ezer Anari abeslariari buruz. Izan ere, bere "Zure aurrekari penalak" disko berria dela ta, duela pare bat aste ETB1 kateko "Azpimarra" saiotik pasa zen. Elkarrizketa labur bat eskeini zioten eta bere kantu baten minutu bat eta 30 segundo ipini. Zihur aski, Anari Alberdi ez da ETB telebistan berriro agertuko beste sei urte pasa arte. Hau marka...

NOTA... El mes de marzo de 2015, la cuota de pantalla del grupo EiTB era el siguiente, ETB2 registró un 9%, ETB1 un 1,9%, ETB4 un 1,2% y ETB3 un 0,6%. En total, la televisión publica vasca era seguida solamente por apenas 12,6% de los telespectadores de Euskadi... AZTNUGAL!

TOÑO MURO FOR CHUPINAZO

Ahora que parece que soplan aires nuevos en el ayuntamiento de Iruñea, no estaría mal que Toño Muro tirase el chupinazo de fiestas este año. Ya vale de concejales y políticos de turno. El señor Muro lleva 40 añazos de animada carrera musical, en grupos tan variopintos como Tocamas, Fuletamol, Motos, Fiebre o los míticos Balerdi Balerdi. Todos los poperos de Iruñea estamos en deuda con él... Aurten bai, esan gogotsu ta ozenki, denok batera, "Iruindarrok, viva Toño, gora Toño!!"

  

MOTOS

BALERDI  BALERDI

 FIEBRE

ELKARRIZKETA 2012