PSILOCYBE, DE GAZTETXE A CENTRO

http://www.psilocybenea.com/main.php

La asociación musical vasca Psilocybe surge en 1994, con la intención de lograr varios locales de ensayo para grupos de rock de Hondarribia (Gipuzkoa, Europa). En esos años, la escena musical de la zona de Bidasoaldea se nutría ya de nuevas bandas, como Beti Mugan, Dut, Orgasmic Toothpics o The Ilussions. Para poder ensayar, algunos músicos debían de cruzar, cada día al otro lado de la frontera, hasta la vecina localidad de Hendaia, donde los alquileres resultaban más asequibles para los chavales. Pero, la actividad de la asociación Psilocybe no finalizó con la consecución de su objetivo inicial y fue creciendo, paso a paso.

Desde la gestión inicial del viejo gaztetxe de Saindua, hasta Psilocybenea, un respetado centro de creación artística, que cuenta con varias salas de ensayo decentes, una pequeña emisora de radio, un sello discográfico, un estudio de grabación y una digna sala de conciertos. Una pequeña gran historia que ha dado frutos, con espacio para decenas de nuevos grupos, como The Culiflowers, Hazi Beltza, Miss Dinamarka, Psikomurristuak, Imago 4, Orbital Eyes, Lif, The Ajos, Retrovisor, DJ Mau, OTC, Kalite, Guetto Sesamo, Marginalia, Elements, Neuma 00", The Killing Moon, Kabul, Blood Seekers, Delhi Considera, Plof en Off, Krokas Band, Pickled Onions, Zura, Luz de Putas, Naica, Mushroom Caffeine, Lines... Las semillas de Psilocybe viven y resisten 20 años después.

"Psilocybe. Onddoaren mizelioak herritik mundura hedatzen direnean" 

(Egoitz Alcaraz Franganilo jaunaren tesitik moldatua)

90. hamarkadan zenbait rock talde mihiztadura azaltzen hasiko dira Hondarribian. Hauek identifikatzea erreza zen, ohikoa baitzen, beraien instrumentuekin, beraien lokaletan ikustea. Baina are errazagoa zen Saindua gaztetxe barruan topatzea, bertan ezarri baitzuten beraien egoitza herriko zenbait taldeek. Saindua gaztetxean aurkitu zitezkeen antzerki taldeak, alderdi politikoen gaztediak... Edozein aktibitate politiko eta kulturala zuten taldeen zentroa zen, eta era berean kontzertu aretoaren, argazki laborategiaren edo zinemaren funtzioa bete zezakeen. Nahiz eta jabetza udalarena izan, gaztetxearen kudeaketa hainbat talderen artean konpartitzen zen (udalaren oniritziarekin kontatu ez arren beti). Zenbait urte ta gero, azkenean, Hondarribiako udalak Saindua gaztetxean lan egiten zuten talde guztiak kanporatzeko aitzaki bikainak topatu zituen, drogen presentzia eta etxeak zenbait konponketa behar zituenarenak. 

Zorionez, gaztetxean hasi zen eratzen Psilocybe elkartearen haziak, bertan biltzen baitziren herriko talde mihiztadura guztiak. Talde guztiak arazo berdinari aurre egin behar zieten, entsegurako espazio baten gabezia. Hortaz, Hondarribiako dalari entsegurako lokalak eskatzea erabaki zuten, 1993. urtean. Ordurako herriak ospeko zenbait musika talderekin kontatzen zuen. Talde horiek "Hondarribiko Rock taldeen elkartea" izena hartu zuten, beranduago, "Psilocybe7" izenaren ordez aldatu zuten (beraiek argitaratutako fanzine batetik hartuta). Rock taldeen eskaera etengabeek udalaren jarrera aldatzea lortu zuten, baina baldintza batzuk ezarriz, udalari zerbait eskatu nahi bazioten elkarte gisa eratu beharko ziren. Baldintza zorrotz hau bete ondoren, eskola zahar baten zati bat lortu zuten entsaiu lokal gisa. Eraikina taldeen beharrak betetzen zituen, nahiz eta zentrutik urrun egon. Punk rock iraultzak bere aztarna utzi zuen Euskal Herrian, nahiz eta Hondarribiko rock eszenak beranduago egin eztanda. 

"Do it yourself" filosofiaren kultura oso presente zegoen Psilocybe elkartea sortu zutenen artean, baliabide urriekin musika egiten saiatzea, ez baitzuten instrumentu egokiak erosteko aukerarik. Ikasteko modu autodidaktan, norberak bere instrumentua eraikitzea suposatzen zuen, erosteko aukerarik ez baitzegoen. Psilocybe elkarteko talde gehienak beste taldeen bertsioak egiten hasi ziren. Helburua ez da imitatu nahi izatea, baizik eta ikasteko modu bat delako eta norberak sortu nahi duen musika garatzeko. Elkarteko zenbait taldeek (Beti Mugan, Dut,Orgasmic Toothpics eta The Ilussions), beraien lehen diskoa sortu zuten, "Underribi". Hau izan daiteke Psilocybe elkartearen sortze mitoa, alde batetik, gazteek egindako lana udalari aurkezteko balio izan zuelako eta, bestalde, beste taldeen sorkuntza grabatzeko gogoa suspertu zuelako. 

Nahiz eta Psilocybe elkarteko talde guztiek estudio batean grabatzeko aukerarik ez izan, talde gehienak saiatu ziren kalitatezko grabazio bat lortzen. Alde batetik, hau baitzen nolabait iraunkortasun bat izateko aukera, hala nola, beraien musika ezagutarazteko aukera ezin hobea. Grabazio hauek beraien kontzertuetan saltzen ziren, zale gehiago elkartzea suposatuz. Taldeen grabatzeko gogo horrek sortarazi zuen Psilocybe elkarteak berak grabatzeko teknologia erostea. Teknologia honekin ez zuen inork grabatu, baina beranduago soinu teknikariak bihurtu ziren elkarteko kide askok teknologia horrekin esperimentatu zuten. Hasierako helburua lokalak lortzea bazen, bigarren helburua beraien aktibitatearen hondakin bat uztea izan zen. Psilocybe elkarteko taldeen luzaroan iraun nahia kaxabeltzak eraikitzera eraman zien, baina horiek eraiki ahal izateko elkartetik kanpokoak ziren beste eragileekin elkartzea suposatzen zuen, soinu teknikariekin, diskoetxeekin, diseinatzaile grafikoekin, argazkilariekin... 

Elkarteko zenbait taldek Euskal Herriko diskoetxe famatuekin diskoak grabatu zituzten. Honek eragin zuzena izan zuen Psilocybe elkartearen zabalkundean. Jadanik ez zen Hondarribira mugatzen, baizik eta elkartean egindako musika Euskal Herrira zabaldu zen eta taldeei egindako elkarrizketa guztietan elkartearen izena entzuten zen. Horrek elkarteko kideen artean nolabaiteko identitate bat eratzea ahalbidetu zuen. Beranduago, zenbait urte eta gero, musikaren praktikaren eta gustuaren inguruan, Hondarribian sortutako komunitate hori une ahul batean aurkitu zen. Psilocybe elkartea sortu zuten talde askok eta kide askok elkartea utzi zuten, eta sartu berri ziren kide eta talde gehienek ez zuten hasierako identitatea eta komunitate ideia barneratu. Hori dela ta, elkarteko kide zaharrenek elkarteko taldeen artean grabatutako disko bat kaleratzea pentsatu zuten, baina ez beste diskoetxe batekin, baizik eta beraien Psilocybe diskoetxe propioarekin. Diskoetxeak elkartearen zabalkuntzan eragin handia izan zuen. 

Herriko eragile askok hartu du parte Psilocybe elkartearen eraikuntzan, eta honen inguruan sortutako sarean. Etengabeko ekintzek nolabait harreman sarean egonkortasuna egotea lortu dute. Batez ere erakunde publikoekin, hauek baitzuten elkartea deuseztatzeko edo bultzatzeko boterea. Nahiz eta elkartearen eta Hondarribiako udalaren artean harremanak onak ez izan lehen 10 urteetan, denboraren poderioz, hobetuz joan dira. Elkartea ez da dagoeneko musika egiteko leku bat behar duten nerabe rockero batzuen elkartea, baizik eta, 25 edo 30 urtetik gorako musikarien eta musikazaleen elkartea. Kideen lehentasunak aldatu dira eta behar berriak sortu. Psilocybe elkarteko zenbait kidek bere zaletasunaz ofizioa egin dute, elkarteko lokalak, beraien laborategia bihurtuz. Profesionaltasunerako bidean elkarteko zenbait kideri bururatu zitzaien eskola zaharraren eraikinaren beste erdia ere erabili zitekeela elkartearen proiektu berrietako, kontzertu areto bat, grabazio estudio bat edota irrati bat. 

Horrekin batera taberna txiki bat sartzen zen, kontzertuetan dirua lortzeko asmoarekin, baina helburu hori betetzeko dirua behar zen. Diru pila hori bakarrik erakunde publikoek eskaini zezaketen eta horretarako proiektu bat aurkeztu behar zitzaien. Psilocybe elkarteko kide askok ofizio ezberdinetan jarduten zuten, arkitektoak, igeltseroak, argiketariak, iturginak, tabernariak, soinu teknikariak, estudio teknikariak, diseinatzaile grafikoak... Denen artean sortu zuten proiektu berri eta erakargarri bat. 2006an hasi ziren obrak eta 2008aren urriaren 4 egunean ireki zituen ateak "Psilocybenea" eraikin berriak (udalak 620.000 euroko laguntza eskeini zuen rock musikaren zabalkuntzarako). Helburu berria espazioari bizia ematen hastea zen, hilero kontzertuak programatuz. Horrela, ia 15 urte ta gero, Hondarribiko gazte batzuen asmo tinkoari esker, gaur egun, Gipuzkoa eta Euskal Herria osora zabaltzen den proiektu kolektibo bat badago. 

20 talde inguruk entseatzen omen du elkarteko entsegu lokaletan eta, urtero, talde berri bat sortzen da herrian. Elkarteak web orri bat du eta, bertan, elkartearen irratiko programak entzun daitezke. Psilocybe elkartearen etorkizuna oparoa da, inork ez du dirua irabazten elkartearentzako egiten duen lanagatik, baina etekin handiak lortzen ditu herriarentzako. Orain, musika sorkuntzarako zentru dotore bat bilakatu da Saindua gaztetxean sortutako ametsa zaharra. Psilocybe elkartea zabala da eta mundura zabaldu da, antolakuntza era ezberdinak egituratuz, harreman berriak egituratuz, herriko mugak gaindituz. Psilocybeneako kontzertu aretoaren izena munduko zenbait talderen biretan agertzen da eta irratiko kantuak, internet bitartez, mundu osora heltzen dira!!

LIF, ECOS EN EL ABISMO

http://www.badok.info/euskal-musika/lif

A finales de la década de los 90, la sombra del grupo Dut era ya alargada dentro de la escena rock euskaldun. En ella crecieron bandas como Lif, que compartían con Dut un mismo origen geográfico (Hondarribia), un mismo sello discográfico (Esan Ozenki) y una misma asociación musical (Psilocybe). Mientras que Dut se reinventaban a cada disco (dentro de su estilo), los miembros de Lif mantuvieron una senda bastante más férrea.  A veces casi cuesta adivinar si una canción pertenece al primer disco o al segundo. Incluso, hasta para un aficionado euskaldun, memorizar las personales letras de Lif resulta algo difícil. "Kutxaren barruan irudimena, zure iragana barruan itxita..."

Lif fueron un diamante en bruto, pero, un diamante brillante, al fin de al cabo. Si el sonido de Dut señala un agujero que crece en medio de la supuesta democracia española, el sonido de Lif refleja el eco de estar al fondo de ese abismo. De hecho, los discos de Lif se concentran entre 1998 y 2003, justo en el periodo negro que va desde el cierre del diario Egin y la emisora Egin Irratia, hasta la clausura del diario Egunkaria y las posteriores denuncias de tortura a periodistas y escritores vascos. "Oso erreza da jarraitzea beheraka begira, zure bizitza berdin doa, begira atzera... Denak isiltasunaren errudun!!"

Lif se dieron a conocer, sobretodo, como teloneros de varios shows de "Ireki Ateak Tour!", la mítica gira conjunta de Fermin Muguruza y Dut en el año 1998. Poco después, la discográfica del señor Fermin, Esan Ozenki Records, editaría el primer disco del grupo, un soberbio trabajo con un sonido rock que rozaba el thrash metal en algunos momentos. Aunque Lif no llegaron a ser una banda profesional, sus actuaciones resultaban siempre frenéticas y muy contundentes. Lif siempre demostraron que el escenario era su medio natural. Poder ver al señor Panttera dando botes y gritando al micro, mientras el guitarrista lucia aquellos curiosos sombreros a su lado, no tenía precio. Tras un breve parón, los miembros de Lif se aislaron en una cabaña cerca de Maldaerreka (Navarra), en Abril de 2001. Equipados con su propio equipo de sonido, grabaron 11 nuevas canciones con la  ayuda del productor Karlos Osinaga, Completaron un estupendo segundo álbum, titulado, simplemente, " * ", que fue editado por el sello Metak ese mismo año. Tras la gira presentación, Lif se despidieron dejando un recuerdo imborrable en los que tuvimos la suerte de verlos... 

90. hamarkadaren erdian, rock eszena interesgarria eratu zen Bidasoaldean, Dut, Borrokan, Orgasmic Toothpicks edo Beti Mugan bezalako bandekin. Lif taldearen jatorria 1993an koka daiteke, Hondarribiako sei lagunek Live In The Attic taldea sortu zutenean. 13 urteko batazbestekoa zuten, eta nagusienek DHO amaitu berria zuten. 1998an, Kinki taldekidearen heriotzaren ostean, taldearen izena Lif bihurtu zuten, bere lehen demoa grabatuz. Orduan, Panttera (ahotsa), Trasformer (gitarra), Txintigngoma (gitarra), Txise (bajoa) eta Ángel (bateria) ziren Lif taldeko kideak. Dut taldearekin zeukaten laguntasunak, hauen kontzertu batzuetan teloilari izateko eskaintza jaso zuten, adibidez, 1998an, Fermin Muguruza eta Dut taldearen "Ireki Ateak Tour" bira dotorean. "Zureeetzat, dena berdin doa, bost axola... Nereeetzat, bakarrik gauz txarrak, lo ezingabeko gauak!!"

http://www.esanozenki.com/index.php/es/component/muscol/L/29-lif

Lif taldearen lehen diska, "Lif" (Esan Ozenki, 1998), hainbat arazo eta atzerapenen ostean agertu zen, taldeko baterijoleak hanka bat apurtu bait zuen. Diskoak harrera ona izan zuen zaletuen artean, rock soinu gogorra zuen, trash metaletik gertu batzuetan. Talde profesional bat izan ez zirela kontuan hartuta, ahal beste zuzeneko emanaldi eskaini zituzten bere garaian. Eszenatokia euren leku naturala zen. 2001 hasieran, taldekideek euren urrats musikal berrien inguruan hausnartzeko epe bat hartu zuten. Hiru hilabete beranduago, apirilean, "*" (asteriskoa) diskolan berrirako 11 kanta berri grabatzera sartu ziren estudiora, oraingo honetan Metak diskoetxearekin. Horretarako, Lif taldekoak Malerrekatik (Nafarroa) gertuko korta batean bakartu ziren, euren ekipoarekin berarekin eta soinu teknikari eta ekoizlea izango zen Karlos Osinagarekin. Disko berriko hitzak pertsonalagoak ziren eta metal soinua desagertu zen, hard rock estilo lasaiago bati lekua utziz. Diskoak kritika ona izan zuen, baina kaleratu eta gutxira taldea banandu ziren oroimen ahaztezina utziz. 

DISKOGRAFIA

  "Lif "(Esan Ozenki, 1998)

  "*" (Metak, 2001)

JOHN HUGHES, ZINE IZAR TXIKI BAT

80. hamarkadan, John Hughes zine zuzendaria oso ezaguna egin zen. Zazpi urtetan, zortzi film bakarrik zuzendu arren, omenezko Oscar sari bat jaso zuen hil ta gero, 2010an. Gaur egungo amerikar zuzendari askoren lanetan topa daiteke bere arrastoa, adibidez, Ben Stiller, Judd Apatow, Wes Anderson edota Kevin Smith zuzendarien komedietan. "John Hughes gure garaiko J.D. Salinger da. Belaunaldi oso bat unkitu ta gero, desagertu egin zen. Berarengatik izango ez balitz nik ez nuke zinea egingo. Oinarrian, nire filmak, "fuck" hitzez beteriko Hughesen filmak dira." (Kevin Smith).

13 urte zituenean, John Hughesen familia Chicago hiriko iparraldera mugitu zen. Bertan, bere bizitzan hainbesteko garrantzia izango zuen ikastetxe urteak igaro zituen. 20 urterekin, Hughes ezkondu egin zen, unibertsitatea utzi eta lanbide ezberdinetan hasi. Stand-up comedy edo bakarrizketarako gidoiak idazten hasi  zenean, arrakasta itzela lortu omen zuen. Zinerako gidoi dibertigarriak idazten hasi zen segituan, adibidez, "National Lampoon's Class Reunion" (1982). Baina bere istorioen moldaketekin ez zen gustura geratzen, horregatik, John Hughesek bere gidoiak zuzentzeko ere erabaki zuen, Nancy, bere emaztearen laguntzarekin. "Dieciséis velas" (1984), "El club de los cinco" (1985), "Todo en un día" (1986), "La mujer explosiva" (1986), "Mejor solo que mal acompañado" (1987), "La loca aventura del matrimonio" (1988), "Solos con nuestro tío" (1989) eta "La pequeña pícara" (1991) filmeak sortu zituen. Baita, "La chica de rosa" (1986) filme ederraren gidoia ekoiztu.

John Hughesek beti ukatu zuen bere ikastetxe urteak oso traumatikoak izan zirenik, baina, bada zeozer berezia bere istorioetan. Ordurarte, beti bigarren mailan gelditzen ziren pertsonai xelebreak protagonista nagusitzat hartu zituen. Zinemako "outsider" kontzeptu klasikoa eraberritu zuen, inork erreparatzen ez dituen gazte itsusi, alboratu edota arraroak besarkatuz, lotsarik gabe. Bere lehen filmetan, bereziki, 80ko hamarkadako gazteria inork ez bezala islatu zuen, bere arropa, estetika, musika, gogoak, ametsak, modak... Gaztetxoen komediaren genero eroari bide berri bat ireki zion, komedia klasikoa nerabeen dramekin nahastuz. Honen adibidea "El club de los cinco" (The breakfast club) filmea da, agian, bere lanik onena. Simple Minds taldearen "Don´t you forget about me" kantua betirako pop ikono bilakatu egin zuen pelikula dotorea. Filmeko bostkote osatzen zuten Anthony Michael Hall, Amy Adams, Emilio Estevez, Molly Ringwald eta Judd Nelson momentu hartako gazte askoren idoloak bilakatu ziren.

John Hughes jaunak zinea oso modu globalean ulertzen zuen, gidoilari, ekoizle eta zine zuzendari gisa aritu bait zen. Bere filmeak Shermer izeneko fikziozko herri batean kokatzen omen zituen, bere gaztaroko Skokie, Winnetka edota Glencoe herrien ezaugarriak biltzen zituen leku batean. Bere filmetan amerikar aktore belaunaldi ezezagun bat azaldu zen, adibidez, Molly Ringwald aktoresa ilegorria, Emilio Estevez edo Matthew Broderick gaztetxoak, Brad Packer, Anthony Michael Hall ilehoria, John Capelos, Andrew McCarthy, James Spader, Jon Cryer... Gaur egun sinestezina suertatzen bada ere, 80. hamarkadan gaztetxo hauek lortutako fama eta arrakasta popularra itzela izan zen. Geroago, James Spader gaztea "Sexo, mentiras y cintas de video", "Stargate" edo "Crash" filmetan agertuko zen, eta Andrew McCarthy, berriz, John Frankenheimer haundiaren "El año de las armas" lanean.

ADI, MAISU LANA!!!

TRAILER... https://www.youtube.com/watch?v=I4A9RitetOk

90. hamarkadatik aurrera, John Hughes jaunaren ibilbide artistikoa okerrera jo zuen nabarmenki. Bere azken filmen kritika txarrengatik agian, zuzendaritza utzi eta erretiroa hartzea erabaki zuen. Bere familiarekin Chicago iparraldera itzuli zen, mendi arteko errantxo batean eskian eta arrantzan aritzeko lasai. Halere, John Hughesek zenbait gidoi kaxkar, baina, oso arrakastasuak burutu zituen. Adibidez, Macaulay Culkin haurtxoa munduko zine izarrarik ezagunena bilakatu zuen "Solo en casa" trilogia berea da. Lehen zatiarekin bakarrik, 500 miloi dolar baino gehiago bildu zituen John Hughesen gidoi txoroak. Sekulako dirutza. Agian merezigabekoa, baina Hollywood faktoriako izar txikia izendatuko zuena. Gure mundua honelakoa da.

JUPITER JON, ETA METAFORAK GREBA EGIN ZEBEN…

http://www.badok.eus/euskal-musika/jupiter-jon

Jupiter Jon es una de esos conjuntos que dan sentido pleno a la escena rock euskaldun. Esta formada por músicos proveniente de bandas tan interesantes como Lisabo, Bukaera, Akauzazte o Maumousse, y sus dos discos son una muestra de resistencia cultural, de talento creativo e interés musical. Jupiter Jon nunca será una banda de masas, nunca ganaran millones (ni siquiera uno solo), no sonaran en las radiofórmulas, ni aparecerán tocando en la tele (ni siquiera en ETB, la saqueada televisión publica vasca). Pero, si el gran Mikel Laboa estuviera vivo, estaría muy orgulloso de ellos. Seguramente, Laboa los escucharía en su casa, colocando la aguja de su viejo tocadiscos encima del elegante vinilo que el grupo ha editado a propósito de "Eta metaforak greba egin zeben​.​.​." (Bidehuts, 2015). Es su segundo disco, tras aquel soberbio debut, "Pleistozenoko astelehenak" (Bidehuts, 2011). 

Además, como ocurre con aquellos flipantes grupos vascos de folk progresivo de los años 70, como Enbor, Sakre o Koska, gracias a internet, las cucas canciones de Jupiter Jon pueden llegar hasta los rincones más insospechados del planeta. El caduco debate sobre si cantar en lengua vasca (euskera) limita mucho o no, está ya finiquitado. Más aun cuando, a la persecución política habitual dentro del Estado español, se le añade la cutre y asimilada marginación cultural por parte de las autoridades vascas. Lo único que nos queda es el Rock... ¡Pero, que Rock! Maravilloso, inclasificable y juguetón. Si el primer disco de Jupiter Jon, "Pleistozenoko astelehenak" (Los lunes del Pleistozeno), ponía un tablero sobre la mesa, el segundo disco, "Eta metaforak greba egin zeben​.​.​." (Y las metáforas hicieron huelga...), coloca todas las fichas e inicia la partida sonora. Son 10 temas sorprendentes, grabados en los estudios de Bonberenea (Tolosa, Gipuzkoa) junto al gran Karlos Osinaga, entre marzo y junio de 2015. En la web de Bandcamp del propio grupo se puede comprar, escuchar y leer traducidas odas las letras... Biba zuek!

 

http://www.bidehuts.net/wordpress/?p=5651

Jupiter Jon bandako kideek iturri soniko askotatik edaten dute. Bere diskolanetan, azaletik tipografiara edo janzkerara, berezko estetika bat sortu egin dute. Asko zaintzen dituzten gauzak dira, ez dute inprobisazio hutsera uzten ezer, kantu soilez gain elementu gehiago bizi bait dira euskal talde honen barruan. Bere lehen bi diskoak osatzeko garaian, eskura dituzten gauzak hartu eta lotzen hasi ziren, puzzle baten moduan. Musika alde batetik, azala, letrak, estetika grafikoa beste aldet, gustuko zerbait aurkitu arte. "Pleistozenoko astelehenak" (2011) lehen lanan, kasualitatez aurkitutako Karel Zeman jaunaren "Cesta do pravêku" filmaren irudi bat erabili zuten azala moldatzeko. Bere bigarren diskoan, azaleko marrazkiak Lamberto Perurena tolosarrak egin ditu. Duela gutxi pintatzen hasi den artista, aurretik arte munduarekin inolako harremanik izan gabekoa.

Jupiter Jon taldekoek ez dute Akauzazte edo Lisabö bezalako euskal talde haudien zurruntasuna eta katarsia. Jupiter Jon taldekoek ez dute bere musika horren serioski hartu nahi eta, sarrita, umorea pittin bat gehiago erabiltzera jotzen dute. Kantuen hitzetan transzendentzia arintzen dute, mezu zuzenagoak erabiliz eta zentzu pixka bat mistikoa ekidinez. Izenburuetatik abiatzen dira hitzak lantzeko orduan, japoniar haikuen antzera. Bere musikaren sormena enigma bat omen da, batzuetan inprobisazio batetik arrapaladan ateratzen da, baina gehienetan ez da horrela. Bakoitzak bere ekarpenak egiten ditu eta oreka bilatzen saiatzen dira, azkenean, abesti bat osatu dutela jabetzean, gai nola izan diren jakin gabe, jajaja... Erraz konformatzen ez diren musikariak dira Jupiter Jon. Sarritan une oso ezberdinetan grabatutako zatiak nahastuz osatzen dituzte kantuak.

ETA METAFORAK GREBA EGIN ZEBEN… (2015)

1. Gangsterrak operara doaz
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/gangsterrak-operara-doaz

2. Paleolitikoa eta gero Elvis
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/paleolitikoa-eta-gero-elvis
 
3. Fakirra
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/fakirra
 
4. Ipar Poloko alkatea
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/ipar-poloko-alkatea-2
 
5. Bizikleta bat Txinan 
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/bizikleta-bat-txinan
 
6. Navajo kodigoan
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/navajo-kodigoan
 
7. Satanak
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/satanak
 
8. Festa komunista Genzano di Roman
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/festa-komunista-genzano-di-roman
 
9. Como un pez
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/como-un-pez-2
 
10. Joaquín
https://jupiterjon.bandcamp.com/track/joaqu-n

 

UNAS LESBIANAS DE CUIDADO (ALISON BECHDEL)

Alison Bechdel komikilari amerikarra 20 urte baino gehiago ibili da "Dykes to wacht out for" izeneko komiki serie luze eta dibertigarria lantzen. Bertan, bere irudiaren antza asko duen Mo izeneko emakume baten bidez, Alison Bechdel andreak lesbiana talde txiki baten gorabeherak kontatzen ditu, oso era fin eta humoretsuan, gainera. Komiki honen bidez, amerikar gay eta lesbianen eskubideen aldeko borrokaren ibilbidea ondo azaltzen da, 1987tik 2008eraino. Gainera, 390 orrialde bikain hoietan azken hamarkada hauetan gure munduan izandako aldaketa sozial, politiko eta kulturalak ere isladatzen dira. Pop kulturaren ikur eta modak asko seinalatzen dituenez, azkenen, Alison Bechdel artistak era berezi eta oso pertsonaletik, diskurtso ireki eta nahilo unibertsalista bat lortzen du. Bere komikien irakurleak ez du lesbianen mundua batera ezagutu beharrik Mo, Lois, Sidney, Sparrow, Clarice edota Harriet bezalako pertsonaiekin maitemindu eta beraien arazoekin bat egiteko. Azkenean, haurrak hazi, langabezian geratu, zahartu, lagunak galdu, maitemindu, ezkondu, etxe bat alokatu edo erosi, zinera joan, musika entzun, gaixotu, bozkatu... sexua eta generoa gainditzen duten hamaika gauza txiki dira. Funtsean, berdin da nola edo norantz isuritzen duzun, noizean behin isuritzen lortzen baduzu behintzat. Bizirik zauden seinale, jajaja...

BECHDEL... http://uberan.org/?amuak/item/hiru-galdera-baino-askoz-gehiago-da-alison-bechdel

Por casualidad, el otro día me tope con este soberbio comic que resume la saga de "Unas lesbianas de cuidado". Son 390 tiras cómicas entre las más de 527 escritas y dibujadas por Alison Bechdel desde 1987 hasta 2008. A lo largo de esos años, la autora norteamericana se parodió a si misma a través del personaje de Mo y retrató de forma cariñosa y atrevida a su entorno social más cercano, formado, básicamente, por lesbianas de toda clase y condición. Este comic mantiene vivo el aliento underground del comic americano de los años 60 y 70, pero le añade un poso mucho más social y elegante, un humor más sofisticado que llega a rozar, a ratos, el estilo de culebrones divertido tipo "Friends" u otras tele comedias míticas. La evolución del dibujo de Alison Bechdel a lo largo de los años es evidente, sus personajes cada vez están más pulidos y los fondos de las viñetas tienen muchos más detalles. Hay un incremento de secuencias alternas en cada hoja y añade más información política, aunque sin llegar nunca a perder el toque naif del comienzos o el infalible gag final.

 

Además de poder seguir la evolución vital de Mo y sus amigas, "Unas lesbianas de cuidado" sirve para conocer algo sobre la evolución del colectivo LGTB, tanto en USA, como en el resto del mundo. Alison Bechdel añade además un entretenido retrato de la cultura pop reciente, desde la agitada era de Reagan ("A este paso Arnold Schwarzenegger llegara a ser presidente" predice en una tira), hasta la de George Bush padre e hijo. Hay citas a la primera guerra del Golfo, al mediático juicio a Bill Clinton y su famoso puro sexual, a las sangrientas intrigas ochenteras de Oliver North y la CIA en Centroamérica, al auge de teleseries como The Simpsons, los Teletubbies o Bob Esponja, la irrupción de Internet ("¿Como vivíamos antes de Internet?"), al paso del walkman y del VHS domestico al CD y al DVD digital, al creciente monopolio de las grandes cadenas de alimentación, ocio o ropa, a la desaparición del pequeño comercio y los modos de vida más tradicionales... Resumiendo, "Unas lesbianas de cuidado" es comic muy recomendable. Es divertido y, poco a poco, te va enganchando como cualquier buena serie. Además, descubres cosas curiosas, como que aparte de drag queens también existen drag kings (mujeres que les gusta vestir como hombres), o que criar a un hijo, estudiar una carrera, ligar o estar en paro es siempre complicado, seas gay, lesbiana o no.